La lucha de las radios comunitarias españolas por el acceso al dial: el caso de Cuac FM, emisora comunitaria de A Coruña

Autores

DOI:

https://doi.org/10.12795/RIHC.2023.i21.07

Palavras-chave:

Rádios comunitárias, CUAC FM, direito de expressão, mídia comunitária, empoderamento da mídia

Resumo

O desempenho dos meios de comunicação comunitários (AMARC, 2010) tem recebido reconhecimento de instituições como o Relator das Nações Unidas para a liberdade de expressão (La Rue, 2009), o Conselho da Europa (2018, 2009) ou o Parlamento Europeu (2008), que destacaram o seu papel relevante como promotores da coesão social, da pluralidade da informação e da literacia mediática dos cidadãos. No entanto, o reconhecimento legal concedido a estes meios de comunicação de propriedade cidadã é desigual, dependendo do país em que desempenham a sua função (García-García e Lema-Blanco, 2022). Este artigo analisa o papel historicamente desempenhado pelas rádios livres e comunitárias espanholas na defesa do direito de acesso dos cidadãos ao espectro radioelétrico, com o objetivo de democratizar o sistema mediático. Através de uma metodologia de estudo de caso, analisa-se a trajetória da Cuac FM, emissora comunitária fundada na Corunha há 27 anos. A análise centra-se nos principais marcos da vida da emissora e nas estratégias de empoderamento coletivo desenvolvidas pela Cuac FM, durante o período 1996-2020, para reivindicar seus direitos de transmissão no nível institucional, político e jurídico e conquistar seu espaço no dial.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Referências

CUAC (1995): “Estatutos de la Asociación Cultural Colectivo de Universitarios Activos”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/zona-socios/

— (2014). “Plan Estratéxico de Cuac FM 2014-2018”. Documento interno no publicado.

— (2016): “Memoria Anual CUAC FM 2016”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/asociacion-cuac/publicacions/

— (2017a). “Memoria Anual CUAC FM 2016”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/asociacion-cuac/publicacions/

— (2017b). “Comunicado oficial: CUAC FM apaga o 103.4”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/novas/2017/09/comunicado-oficial-cuac-fm-apaga-o-103-4

— (2017c). “Manifiesto CUAC FM por el derecho a comunicar”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/manifiesto-cuac-fm-por-el-derecho-a-comunicar

— (2017d). “Comunicado oficial: Cuac FM inicia a recollida de apoios ao manifesto polo dereito a comunicar.” Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/novas/2017/11/preto-de-2-000-persoas-e-entidades-asinaron-o-manifesto-polo-dereito-a-comunicar-de-cuac-fm-e-ti/

— (2018a). “Memoria Anual CUAC FM 2017”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/asociacion-cuac/publicacions/

— (2018b). “Comunicado: La Xunta de Galicia archiva la sanción a CUAC FM, pero le prohíbe emitir en Frecuencia Modulada”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/novas/2018/02/comunicado-cuac-fm-en-castellano-la-xunta-de-galicia-archiva-la-sancion-a-cuac-fm-pero-le-prohibe-emitir-en-frecuencia-modulada

— (2018c). “Comunicado: la fiscalía estima que la Xunta de Galicia vulnera los derechos fundamentales de Cuac fm”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/novas/2018/09/la-fiscalia-estima-que-la-xunta-de-galicia-vulnera-los-derechos-fundamentales-de-cuac-fm/

— (2023a). “CUAC FM e a UDC estrean ONDA CIENCIA”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/novas/2023/04/cuac-fm-e-a-udc-estrean-onda-ciencia/

— (2023b). “Memoria Anual CUAC FM 2022”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://cuacfm.org/asociacion-cuac/publicacions/

El Diario (2015): “Un informe interno de Industria revela cómo se manipula el sector audiovisual y la concesión de TDT”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://www.eldiario.es/sociedad/borrador-Gobierno-preparado-concesion-TDT_0_439206934.html

— (2017): “Una multa de la Xunta obliga a la principal radio comunitaria gallega a cesar sus emisiones”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://www.eldiario.es/galicia/Xunta-principal-comunitaria-gallega-emisiones_0_691881521.html

El Ideal gallego (2012, a): “Cuac FM presenta 50 recursos para frenar el concurso de licencias ofertado por la Xunta”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://www.elidealgallego.com/articulo/coruna/cuac-fm-presenta-50-recursos-para-frenar-el-concurso-de-licencias-ofertado-por-la-xunta/20120830223449069757.html

— (2012, b): Cuac FM convoca á cidadanía para poder optar a unha licenza no dial”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://www.elidealgallego.com/articulo/coruna/cuac-fm-convoca-a-cidadania-para-poder-optar-a-unha-licenza-no-dial/20120823035244068171.html

LA OPINIÓN (2012). “Una licencia no deseada. Cuac FM solicita una de las 84 licencias de radio ofertadas por la Xunta, pese a que el concurso excluye a los medios comunitarios”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://www.laopinioncoruna.es/coruna/2012/08/23/licencia-deseada/639036.html

— (2017). “La Xunta abre un expediente sancionador a Cuac FM, que dejará de emitir tras 21 años”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://www.laopinioncoruna.es/coruna/2017/09/30/xunta-abre-expediente-sancionador-cuac/1221715.html

— (2017). “La Xunta abre un expediente sancionador a Cuac FM, que dejará de emitir tras 21 años”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://www.laopinioncoruna.es/coruna/2021/03/27/cuac-fm-25-anos-antena-45925628.html

PRAZA PÚBLICA (2012a). “Cuac pelexará por unha licenza de FM, aínda que a Xunta exclúe as radios comunitarias”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/movementos-sociais/1772/cuac-pelexara-por-unha-licenza-de-fm-ainda-que-a-xunta-exclue-as-radios-comunitarias

— (2012b). “Cuac FM completou os trámites para optar ao concurso de licenzas”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/movementos-sociais/1827/cuac-fm-completou-os-tramites-para-optar-ao-concurso-de-licenzas

— (2012c). “Comeza a batalla para que a cidadanía coruñesa teña unha licenza de radio”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/movementos-sociais/1779/comeza-a-batalla-para-que-a-cidadania-corunesa-tena-unha-licenza-de-radio/

— (2013). “A Xunta aproba o reparto de 84 novas frecuencias de FM”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/politica/5165/a-xunta-aproba-o-reparto-de-84-novas-frecuencias-de-fm/

— (2014). “Cuac FM levou a voz das radios comunitarias ao Parlamento europeo”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/movementos-sociais/6404/cuac-fm-levou-a-voz-das-radios-comunitarias-ao-parlamento-europeo/

— (2015). “Radios Comunitarias: Subir o volume”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/movementos-sociais/10227/radios-comunitarias-subir-o-volume/

— (2017a). “Cuac FM: “Para sancionarnos queren aplicar a mesma lei que eles incumpren”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://praza.gal/movementos-sociais/15174/cuac-fm-para-sancionarnos-queren-aplicar-a-mesma-lei-que-eles-incumpren/

— (2017b). “Cuac FM resiste: Quérennos roubar as palabras”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://praza.gal/movementos-sociais/cuac-fm-resiste-querennos-roubar-as-palabras

— (2018). “CUAC fixo todo o posible para legalizar a súa situación. Agora a pelota está no campo político”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://praza.gal/movementos-sociais/cuac-fixo-todo-o-posible-para-legalizar-a-sua-situacion-agora-a-pelota-esta-no-campo-politico

— (2021). “Unha ducia de momentos dos 25 anos de vida de CUAC FM”. Disponible en Internet (15-09-2023): https://praza.gal/ducias/momentos-dos-25-anos-de-vida-de-cuac-fm

RADIO KRAS (2015). “Comunicado de Radio Kras ante la amenaza de multa y cierre de la emisora”. Disponible en Internet (15-09-2023): http://radiokras.blogspot.com.es/2015/07/comunicado-de-radio-kras-ante-la.html

Publicado

2023-12-21

Como Citar

Lema Blanco, I. (2023). La lucha de las radios comunitarias españolas por el acceso al dial: el caso de Cuac FM, emisora comunitaria de A Coruña. Revista Internacional De História Da Comunicação, (21), 110–131. https://doi.org/10.12795/RIHC.2023.i21.07
##plugins.generic.dates.received## 2023-09-17
##plugins.generic.dates.accepted## 2023-11-24
##plugins.generic.dates.published## 2023-12-21